خواب نقش اساسی در احیا و جوانسازی پوست دارد. در طول شب، به خصوص در مراحل عمیق خواب بدن تحت فرآیندهای ترمیم بی‌شماری از جمله بازسازی سلول های پوست قرار می گیرد. کمبود خواب باعث اختلال در این چرخه ترمیمی مهم می‌شود و عوارض آن به مرور زمان پدیدار می‌گردد. در طول خواب یک سری مکانیسم‌های بیولوژیکی و فیزیولوژیکی پیچیده رخ می‌دهد که در نهایت موجب می‌شود پوست شاداب‌تر و درخشان‌تر به نظر برسد.
این مکانیسم‌ها به طور خلاصه شامل موارد زیر است:
ترمیم و بازسازی سلولی
در تمام مراحل خواب REM و Non-REMبه ویژه در مراحل عمیق بدن وارد فاز ترمیم و بازسازی می‌شود؛ با توجه به اینکه این فرآیند در پوست نیز رخ می‌دهد بازسازی، تقسیم و تجدید سلول‌های پوست با سرعت بیشتری انجام می‌شود و سلول‌های جدید جایگزین سلول‌های آسیب‌دیده و مرده می‌شود. بدن برای انجام این فرآیند از ذخایر انرژی داخلی استفاده میکند؛ ضمن اینکه در این زمان تولید پروتئین‌هایی مانند کلاژن و الاستین که باعث استحکام در ساختار پوست می‌شوند به حداکثر می‌رسد. در طی پروسه بازسازی سلولی در پوست آسیب‌های ناشی از آلودگی‌ها، اشعه UV، و التهاب‌ها نیز ترمیم می‌شود.
افزایش جریان خون در پوست
در طول خواب، به خصوص در مراحل عمیق، چون بدن در حالت استراحت قرار دارد فشار خون کاهش می‌یابد و این امر منجر به افزایش خونرسانی به بافت‌ها به ویژه پوست می‌شود. افزایش جریان خون باعث انتقال بیشتر اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌های پوست می‌گردد و در نتیجه پوست به‌طور طبیعی شاداب‌تر و درخشان‌تر به نظر می‌رسد و رنگ پوست یکنواخت می‌شود. درحالیکه در صورت خواب ناکافی و بی‌کیفیت رنگ پوست کدر و بی روح می‌شود و حلقه‌های تیره و پف زیر چشم بوجود می‌آید.
ترشح هورمون رشد و افزایش تولید کلاژن
در طول خواب، به‌ویژه در مراحل عمیق خواب، در بدن هورمون رشد (HGH) ترشح می‌شود. به طور کلی این هورمون باعث بازسازی و ترمیم بافت‌ها می‌گردد. ضمن اینکه هورمون رشد در تولید کلاژن، الاستین و سایر پروتئین‌های ضروری ماتریکس خارج سلولی نقش دارد.
بنابراین با افزایش تولید کلاژنی که در طی خواب رخ می‌دهد ساختار پوست محکم‌تر و درخشان‌تر می‌شود چرا که یکی از عوامل دخیل در سفتی و کشسانی پوست میزان کلاژن پوست است. به مرور زمان و با کاهش تولید کلاژن (به ویژه در اثر افزایش سن یا خواب ناکافی)، پوست دچار چین و چروک و افتادگی می‌شود.
افزایش رطوبت پوست
زمانی که بدن در حالت استراحت است، آبرسانی و جذب مواد مغذی در سلول‌های پوست بهتر می‌شود. در هنگام خواب به علت اینکه آب بیشتری در پوست ذخیره می‌شود و کم‌تر در معرض عوامل محیطی مانند آلودگی و خشکی قرار دارد؛ رطوبت در پوست افزایش می‌یابد و همین فرآیند به حفظ شادابی و درخشندگی پوست کمک میکند. ضمن اینکه استفاده از محصولات مرطوب‌کننده قبل از خواب نیز می‌تواند به افزایش رطوبت پوست کمک کند.
کاهش التهاب و استرس
در طول خواب، سیستم عصبی پاراسمپاتیک به طور غالب فعال است. پاراسمپاتیک به‌طور موثر در ترمیم و بازسازی بدن نقش دارد. برای مثال فرآیندهای بازسازی سلولی، ترشح هورمون رشد ، تقویت سیستم ایمنی و کاهش ترشح هورمون‌های استرس. بنابراین خواب کافی موجب کاهش سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) می‌شود. استرس مزمن موجب افزایش هورمون کورتیزول می‌شود که عامل ایجاد التهابات پوستی، آکنه، قرمزی و حتی پیری زودرس پوست است. پس با کاهش سطح کورتیزول علاوه بر بهبود وضعیت پوست، از بروز مشکلات پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه نیز پیشگیری خواهد شد.
پاکسازی و سم‌زدایی پوست
در طول خواب، سیستم لنفاوی که مسئول دفع مواد زائد و سموم از بدن است فعال‌تر است و با دفع سموم و محصولات جانبی متابولیک از پوست و بافت‌های دیگر موجب پاکسازی این سلولها از مواد زائد می‌گردد.
به طور کلی درخشندگی پوست با میزان کافی و کیفیت خواب ارتباط مستقیم دارد. خواب این فرصت را برای پوست مهیا میکند که فرایندهای ترمیمی، بازسازی سلولی، تولید کلاژن و کاهش التهاب به بهترین شکل ممکن انجام شود. بنابراین، خواب کافی نه تنها برای سلامت عمومی بدن، بلکه برای حفظ زیبایی پوست نیز ضروری است. از آنجایی که خواب کافی و باکیفیت از اهمیت زیادی برای سلامت پوست برخوردار است مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه میکند که بزرگسالان 18 تا 60 ساله حداقل هفت ساعت در شب بخوابند.
اما برخی از افراد بواسطه مشاغلی که شیفت کاری دارند؛ در شیفت‌های شبانه مشغول به فعالیت هستند و ریتم سیرکادین (ساعت خواب و بیداری بدن) از حالت روتین خارج می‌گردد؛ بنابراین خواب باکیفیت و کافی ندارند. در این موارد می‌توان با استفاده از استراتژی‌های خاصی اثرات بدخوابی بر سلامت پوست را کاهش داد:
- رعایت روتین مراقبت از پوست ؛ که شامل استفاده از یک پاک‌کننده ملایم و متناسب با نوع پوست، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و سرم‌های آبرسان حاوی هیالورونیک اسید برای حفظ رطوبت پوست، استفاده از کرم‌های شب حاوی ویتامین C و پپتیدها و کلاژن برای ترمیم پوست و در نهایت استفاده از ضد آفتاب مناسب برای محافظت از اسیب‌های ناشی از نور خورشید می‌شود.
- داشتن رژیم غذایی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی برای بهبود فرآیندهای بازسازی پوست
- استفاده از ماسک‌های صورت برای کمک به بازسازی و شادابی پوست؛ برای مثال ماسک‌های مرطوب‌کننده حاوی آلوئه‌ورا، عسل و روغن‌های طبیعی مانند روغن آرگان و ماسک‌های روشن‌کننده حاوی ویتامین C و هیالورونیک اسید
- استفاده از مکمل‌ها برای تقویت پوست و کاهش آسیب ناشی از خواب ناکافی برای مثال مصرف مکمل‌های کلاژن و زینک
- مدیریت استرس با مدیتیشن و یوگا و تکنیک های تنفس عمیق
- ورزش منظم و انجام تمرینات هوازی برای بهبود جریان خونرسانی به پوست.
به منظور کاهش اثرات بدخوابی بر کیفیت پوست می‌توانید از محصولات شرکت دانش بنیان آترازیست‌آرای استفاده نمایید. این شرکت تولیدکننده داروی بیولوژیک توکسین دیستون و محصولات دیگری چون محلول تزریقی مزوژل لوکسیوا و سرم ضدلک ترانگزامیک اسید 5% و سرم ضد چین و چروک آرژرلین و ماترکسیل به احیا و جوانسازی پوست شما کمک‌های شایانی میکند.
